Διαχείριση τάξεων με μαθητές που παρουσιάζουν κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες καθώς και δυσκολίες συμπεριφοράς

Η Δρ. Κλαίρη Μαυρόματου, Φυσικός, Καθηγήτρια Μέσης Εκπαίδευσης γράφει στο alfavita.gr για την διαχείριση τάξεων με μαθητές που παρουσιάζουν κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες καθώς και δυσκολίες συμπεριφοράς

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σύμφωνα με την εκπαιδευτική πολιτική, οι μαθητές που παρουσιάζουν κοινωνικές και συναισθηματικές δυσκολίες καθώς και δυσκολίες συμπεριφοράς, εντάσσονται σε κανονικές τάξεις των σχολείων. Αυτό ωφελεί τους ίδιους, διότι δεν τους αποκλείει από το σχολικό γίγνεσθαι, δημιουργεί όμως την ανάγκη προσαρμογής του τρόπου χειρισμού και αντιμετώπισης της τάξης από την πλευρά του διδάσκοντα. Για την συνέχεια των άρθρων μας ας αποκαλούμε αυτούς τους μαθητές «δύσκολους». 

 Οι μαθησιακές δυσκολίες που παρουσιάζουν αυτοί οι μαθητές εμπίπτουν σε ένα ευρύ φάσμα «ιδιαιτεροτήτων» και φέρουν διάφορες ονομασίες, ταμπέλες, ακρονύμια, κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες. Ο όρος «Μαθησιακές Δυσκολίες», όταν τίθεται ως διάγνωση, είναι πολυσήμαντος και καλύπτει πολλές πιθανές αιτίες, συμπτώματα, θεραπείες και αποτελέσματα. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να έχουν ένα μοναδικό μαθησιακό πρόβλημα, το οποίο επηρεάζει λίγο τη ζωή τους, ενώ άλλοι παρουσιάζουν ποικίλες μαθησιακές δυσκολίες που προστίθενται μεταξύ τους και έτσι ενισχύονται. Η διάγνωση δεν είναι πάντα εύκολη, ούτε ο εντοπισμός των αιτιών.  

Όποιες κι αν είναι όμως αυτές, όταν ένας τέτοιος μαθητής, (που όπως είπαμε από εδώ και κάτω θα αποκαλούμε «δύσκολο»),  μπει στην τάξη, φέρνει το διδάσκοντα μπροστά στα πιο  απαιτητικά και συχνά εξοργιστικά προβλήματα συμπεριφοράς. Τότε εξανεμίζονται οι ορισμοί, οι θεωρίες, οι ταμπέλες και τα ακρονύμια και επείγει να βρεθούν άμεσα έξυπνες και αποτελεσματικές λύσεις αντιμετώπισης.  

ΜΕΡΟΣ 1: Προσέχετε την παρουσία και την στάση σας στην τάξη

Απ’την ώρα που θα μπείτε στο σχολείο έχετε μόνο μια ταυτότητα: Αυτήν του δασκάλου. Ο τρόπος που παρουσιάζεστε στο σχολείο είναι αυτός με τον οποίον σας βλέπουν οι μαθητές σας. Ντύνεστε σωστά; Είστε ευχαριστημένοι με την εμφάνισή σας; Δείχνετε δυνατοί και ενδιαφέροντες; Εμφανίζεστε με αυτοπεποίθηση; Τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα πάντα. 

Μπαίνοντας στην τάξη είστε εσείς  ο ενήλικας. Είστε ο υπεύθυνος της τάξης, που φροντίζει τους μαθητές του, θέτει όρια και  δημιουργεί  ένα ασφαλές, δίκαιο και προβλέψιμο περιβάλλον.  Δάσκαλοι που δεν είναι σίγουροι για τον εαυτό τους και που δεν μπορούν να χειριστούν ψύχραιμα την τάξη τους και υπερβάλλουν στις αντιδράσεις τους, πυροδοτούν δυσάρεστες καταστάσεις. Η διατήρηση της ηρεμίας σας, είναι κρίσιμη. Υποδεχθείτε το δύσκολο παιδί με ένα χαμόγελο αποδοχής, του δείχνετε ότι το δέχεστε ευχάριστα στην τάξη. Μην δημιουργήσετε ζήτημα για μικροπαραπτώματα. Διατηρείστε την ψυχραιμία σας ό,τι κι αν γίνει και δείξτε ότι μπορείτε να χειρίζεστε τέτοιες καταστάσεις. Μην πλησιάζετε πάρα πολύ τον μαθητή όταν του κάνετε παρατήρηση. Δεν πρέπει να το εκλάβει ως απειλή. 

Αντίθετα να είστε κοντά του όταν διδάσκετε. Δείξτε του ότι το νοιάζεστε. Αν τα πράγματα δυσκολέψουν, με το να είστε σχετικά κοντά του (αλλά όχι «απειλητικά» κοντά) έχετε καλές πιθανότητες η αναταραχή να υποχωρήσει. 

Προσέξτε: Η πρόθεσή σας δεν είναι να τιμωρήσετε ή να ταπεινώσετε το παιδί μπροστά στην τάξη. Το ζητούμενο είναι να έχετε ησυχία να κάνετε τη δουλειά σας. Σκεφτείτε τι είναι συμφέρον κάθε στιγμή. Να του κάνετε παρατήρηση για  να σταματήσει π.χ. να μασάει τσίχλα ή να παίζει με το μπουκάλι του νερού του ή να διατηρήσετε την ισορροπία της τάξης και τον σεβασμό προς εσάς; 

Να είστε πάντα δίκαιοι και αντικειμενικοί, με όλους τους μαθητές αλλά ειδικότερα με τους «δύσκολους».  Να μιλάτε πάντα ήρεμα και χαμηλόφωνα, να χρησιμοποιείτε χιούμορ, να τους επαινείτε συχνά ακόμα και για το παραμικρό επίτευγμα. 

Μερικές φορές είναι εντυπωσιακό να βλέπετε τους εαυτούς σας στον καθρέφτη όταν μιλάτε θυμωμένα. Το πιθανότερο είναι να δείτε στον καθρέφτη τον εαυτό σας να γελιοποιείται! Αυτό το βλέπουν οι  «δύσκολοι» μαθητές σας. Δίνετε ευκαιρία στους μαθητές αυτούς να χαρούν για τους λάθος λόγους. 

alfavita.gr