Την ανάγκη αυστηρής τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, αποφυγής προκλητικών ενεργειών, καθώς και επίλυσης οποιωνδήποτε προβλημάτων με ειρηνικά μέσα, προτάσσει σε συνέντευξή του ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ελλάδα Αντρέι Μάσλοβ ερωτηθείς για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο και την ΑΟΖ της Κύπρου.
«Ο μοναδικός φάρος για μας εδώ είναι το Διεθνές Δίκαιο. Η αιγιαλίτιδα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ των νησιών, η απαγόρευση της απειλής ή χρήσης βίας είναι αυτονόητα πράγματα όπως αναφέρει. Όποιος ενδιαφέρεται για το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, αρκεί να διαβάσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, π.χ. άρθρο 121 για τα νησιά» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ρώσος πρέσβης και χαρακτηρίζει το Δίκαιο της Θάλασσας τον ακρογωνιαίο λίθο του καθεστώτος των θαλασσών.
Πιστεύετε ότι η Τουρκία θα επιχειρήσει εκ νέου να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό και προσφυγικό πρόβλημα, όπως έκανε κατά κοινή παραδοχή τον Φεβρουάριο, στον Έβρο και στο Αιγαίο, μετά την εξομάλυνση της κατάστασης με την πανδημία;
Θα ήταν πιο κατάλληλο να απευθύνεται αυτή η ερώτηση στους εκπροσώπους της Τουρκίας. Όσον αφορά τα γεγονότα που αναφέρατε, μπορώ να σας υπενθυμίσω τις εκτιμήσεις του ρωσικού Κέντρου ειρήνευσης των αντιμαχόμενων πλευρών στη Συρία. Το μεταναστευτικό κύμα προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα δεν είχε σχέση με τις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις του συριακού στρατού στο Ιντλίμπ. Τα δυο τρίτα των μεταναστών δεν ήταν καν Σύριοι, αλλά Αφγανοί, Ιρακινοί, πολίτες των αφρικανικών χωρών.
Ζήτημα καίριας σημασίας είναι η επιστροφή προσφύγων στη Συρία όπου η ειρηνική ζωή αποκαθίσταται. Από τον Ιούλιο του 2018, με πρωτοβουλία της Μόσχας και της Δαμασκού, επαναπατρίστηκαν ήδη 600 χιλιάδες άνθρωποι. Πάνω από 1 εκατ. Σύριοι, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων εντός της ΕΕ, εξέφρασαν την επιθυμία τους να επιστρέψουν.
Η Ρωσία παρέχει πρακτική υποστήριξη στις προσπάθειες της Κυβέρνησης της Συρίας για την αποκατάσταση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής στη χώρα. Η ΕΕ θα μπορούσε να συνεισφέρει σε αυτό το έργο. Εξαιρετικά χρήσιμη θα ήταν οποιαδήποτε ανθρωπιστική βοήθεια, συμπεριλαμβανομένης και της ανθρωπιστικής αποναρκοθέτησης.
Ποια είναι η θέση της Μόσχας για τα μνημόνια Άγκυρας-κυβέρνησης Σάρατζ; Στις συζητήσεις που έχει η Ρωσία με την Τουρκία θέτει και το ζήτημα της ακύρωσής τους και ότι δρουν αποσταθεροποιητικά στην περιοχή; Οι διαφορετικές θέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία στη Λιβύη και τη Συρία μπορούν να επηρεάσουν τις διμερείς τους σχέσεις;
Γνωρίζουμε πολύ καλά τη θέση της Ελλάδας για τα μνημόνια και είμαστε σε στενή επικοινωνία με την Αθήνα για το εν λόγω θέμα, ακόμα και σε επίπεδο των Υπουργών Εξωτερικών μας. Επιπλέον, θεωρούμε ότι η Ελλάδα ως χώρα της Μεσογείου, η οποία αντιμετωπίζει άμεσα τις αρνητικές συνέπειες της λιβυκής κρίσης, δικαιούται να συμμετέχει πλήρως στις πολυμερείς προσπάθειες για την επίλυση της σύγκρουσης στη Λιβύη.
Η Ρωσία εγκαίρως κάλεσε τα μέρη των μνημονίων να επιδείξουν πολιτική σύνεση και να αποφύγουν βήματα που μπορούν να οξύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση στη Λιβύη και τη Μεσόγειο. Δώσαμε προσοχή στην αντίδραση και τις εκτιμήσεις της Ελλάδος, της Κύπρου, καθώς και της Αιγύπτου ότι το μνημόνιο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών δεν συνάδει με τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας και καταπατεί τα δικά τους συμφέροντα.
Όσο για τις σχέσεις μας με την Τουρκία, αυτές είναι εποικοδομητικές και αναπτύσσονται δυναμικά. Οι επαφές με την Άγκυρα περιλαμβάνουν και τα θέματα της διευθέτησης των οξέων περιφερειακών κρίσεων. Συνεργαζόμαστε ενεργά στο πλαίσιο της Διαδικασίας Αστανά – του πλέον αποτελεσματικού μηχανισμού που επέτρεψε να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Συρία και να ξεκινήσει ο ενδοσυριακός πολιτικός διάλογος.
Οι Ρώσοι και οι Τούρκοι στρατιωτικοί πραγματοποιούν τακτικές κοινές περιπολίες στη ζώνη αποκλιμάκωσης στο Ιντλίμπ της Συρίας, κάτι που εξασφάλισε τη σημαντική μείωση των τρομοκρατικών επιθέσεων στην περιοχή.
Η ΕΕ καταδίκασε πρόσφατα τις τουρκικές παραβιάσεις στα χωρικά ύδατα και στον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας, καθώς και τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου. Πώς βλέπει η Ρωσία την κλιμάκωση της τουρκικής έντασης στο Αιγαίο, αλλά και την παραβίαση της κυπριακής ΑΟΖ; Θεωρείτε ότι οι παράνομες εξορυκτικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ δυσκολεύουν το έδαφος για την επανεκκίνηση του διαλόγου για την επίλυση του Κυπριακού;
Ο μοναδικός φάρος για μας εδώ είναι το Διεθνές Δίκαιο. Η αιγιαλίτιδα ζώνη, η υφαλοκρηπίδα, η ΑΟΖ των νησιών, η απαγόρευση της απειλής ή χρήσης βίας είναι αυτονόητα πράγματα. Όποιος ενδιαφέρεται για το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο, αρκεί να διαβάσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας 1982, π.χ. άρθρο 121 για τα νησιά. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία, σε αντίθεση με κάποιους άλλους, είναι μέρος της Συνθήκης, την εφαρμόζει πιστά και την θεωρεί ακρογωνιαίο λίθο του καθεστώτος των θαλασσών.
Ταυτόχρονα δεν νομίζω ότι οι τρίτες χώρες μπορούν να επιβάλουν τον εαυτό τους ως «διαμεσολαβητές» στο εν λόγω ζήτημα χωρίς την επιθυμία των άμεσα ενδιαφερόμενων μερών, είτε να εμπλέκονται εν απουσία της εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Για τη δίκαια επίλυση τέτοιων προβλημάτων προβλέπονται συγκεκριμένες νομικές διαδικασίες και ανάλογοι μηχανισμοί.
Όσο σ’ αυτό το ζήτημα, τόσο και στο θέμα της ΑΟΖ της Κύπρου πάντα κάνουμε έμφαση στην ανάγκη αυστηρής τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, αποφυγής προκλητικών ενεργειών, καθώς και στην επίλυση οποιωνδήποτε προβλημάτων με ειρηνικά μέσα.
Όσον αφορά στο Κυπριακό, η θέση της Ρωσίας είναι συνεπής και αμετάβλητη. Θα υποστηρίξουμε οποιαδήποτε λύση που θα γίνει αποδεκτή από τις ίδιες τις κυπριακές κοινότητες και θα βασίζεται στα αντίστοιχα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι δυο κοινότητες γνωρίζουν καλύτερα απ’ όλους την κατάσταση και θα αποφασίσουν μόνοι τους για την κατάλληλη στιγμή για την επανεκκίνηση του διαλόγου. Δεν χρειάζονται έξωθεν συμβουλές και υπαγορεύσεις, ούτε έτοιμες συνταγές λύσης.