Του Ανδρέα Κλαυδιανού
Χώρα με διάτρητα σύνορα είναι καταδικασμένη να έρχεται αντιμέτωπη με πρωτόγνωρες καταστάσεις, όπως αυτή που εμφανίστηκε στην Ελλάδα στις 11 Ιουλίου 2024. Η πανώλη των αιγοπροβάτων φάνταζε, μέχρι τότε, ως μια εξωτική ασθένεια. Επιτήδειοι ζωοέμποροι, με την ανοχή του κράτους, τη «φύτεψαν» στη χώρα. Αν δεν αντιμετωπιστεί, απειλεί με αποδεκατισμό τον πυρήνα της ελληνικής παραδοσιακής κτηνοτροφίας.
Αντιμετώπιση όμως δε σημαίνει θανάτωση ολόκληρου του κοπαδιού όταν βρεθεί ένα και μόνο μολυσμένο ζώο. Αντιμετώπιση δε σημαίνει, σε κατάσταση πανικού, να θάβονται ζωντανά ολόκληρα κοπάδια. Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη ψήφισε αυστηρή νομοθεσία για την κακοποίηση των ζώων, αλλά την εφαρμόζει μόνο για τα «ζώα συντροφιάς», για σκύλους και γάτες. Για τα υπόλοιπα επιτρέπεται να υφίστανται την ανθρώπινη βαρβαρότητα. Οποία υποκρισία!
Η πανώλη δεν είναι η μοναδική ασθένεια που εισήχθη στην Ελλάδα. Η ευλογιά, ο καταρροϊκός και ο αφθώδης πυρετός, η οζώδης δερματίτιδα είναι μερικές ακόμα από τις ζωονόσους που εισαγάγαμε στο πρόσφατο παρελθόν. Είναι αυτές που πήραν δημοσιότητα και απασχόλησαν τις αρχές.
Δεκάδες ακόμα μεταδοτικές ασθένειες των ζώων έχουν εισαχθεί χωρίς να έχουν πάρει δημοσιότητα. Μόνο ο κτηνοτρόφος τις γνωρίζει και μόνος του τις αντιμετωπίζει, με τεράστιο οικονομικό και ψυχικό κόστος όταν κανένα κράτος και καμία «αρχή» δεν ενδιαφέρεται. Έτσι έχουμε ακόμα έναν παράγοντα που ροκανίζει το εισόδημα των κτηνοτρόφων και εμποδίζει την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, επιδεινώνοντας το διατροφικό έλλειμμα της χώρας.
Η πανώλη των Μικρών Μηρυκαστικών (Peste des Petits Ruminants – PPR) προσβάλει οικόσιτα (πρόβατο, αίγα) και άγρια (ελάφι, αίγαγρος κλπ) μικρά μηρυκαστικά. Προκαλείται από ιό της οικογένειας των παραμυξοϊών που όταν μπει σε «καθαρές» περιοχές το ποσοστό νοσηρότητας και θνησιμότητας μπορεί να φτάσει το 90-100%, αν δε ληφθούν άμεσα υγειονομικά μέτρα. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Ακτή Ελεφαντοστού το 1942. Έκτοτε εξαπλώθηκε σε Αφρική, Μ. Ανατολή, Ασία και Ευρώπη. Οι 70 περίπου χώρες που έχουν προσβληθεί από PPR εκτρέφουν 1,7 δις ζώα ή το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού αιγοπροβάτων. Στη γειτονιά μας πρωτοεμφανίστηκε το 1996 στην ευρωπαϊκή Τουρκία, ακολούθως στην Γεωργία το 2016 και στην Βουλγαρία το 2018.
Με την πανώλη έξω από την πόρτα μας, οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες «σφύριζαν αδιάφορα». Είχαν να «σφυρίξουν» για πιο ενδιαφέροντα θέματα, προς τα εκεί που ρέει το χρήμα, προς την «πράσινη ανάπτυξη», προς τους φόρους άνθρακα, να πληρώσουν τοκογλύφους ώστε να μπορούν να παίρνουν νέα δάνεια για να συνεχίζουν το φαγοπότι κ.α.
Άλλωστε, γιατί να φροντίσουν για την προστασία της κτηνοτροφίας αφού καθημερινά δίνουν δείγματα γραφής ότι θέλουν να τη μειώσουν, ενοχοποιώντας την για την «κλιματική κρίση». Πολλές μάλιστα δυτικές κυβερνήσεις (αδελφές της δικής μας) έχουν νομοθετήσει τη μείωση των εκτρεφόμενων ζώων ενώ παράλληλα αδειοδοτούν, παράγουν και πειραματίζονται να προσφέρουν στους λαούς νέα «μενού» πρωτεϊνών από σκουλήκια, έντομα και τεχνητό κρέας. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που πειραματίζεται.
Με την πανώλη να γυροφέρνει δίπλα από τα σύνορα, οι εκάστοτε κυβερνήσεις «αγρόν ηγόραζον» για τη θωράκιση της χώρας. Κτηνιατρικές υπηρεσίες απογυμνωμένες από κτηνιάτρους, γραμματειακό και βοηθητικό προσωπικό. Οι ελάχιστοι κτηνίατροι πελαγωμένοι στο γραφειοκρατικό κυκεώνα παρά στα καθήκοντα επί του πεδίου. Υλικοτεχνικές υποδομές απαρχαιωμένες έως ανύπαρκτες.
Παράλληλα ένα απίθανο πάρτι εμπορίου και λαθρεμπορίου ζώντων ζώων εξελισσόταν κάτω από τη μύτη και υπό την ανοχή των «αρχών». Ο κάθε αετονύχης και δικτυωμένος ζωέμπορος έπαιρνε ό,τι ζώα ήθελε, από όπου ήθελε, τα πήγαινε όπου ήθελε και τα βάφτιζε όπως ήθελε. Ζώα με προορισμό τη σφαγή κατέληγαν για πάχυνση και αναπαραγωγή. Ενδεικτικά, αγόραζαν στο εξωτερικό 50 ευρώ ένα ζώο και το πουλούσαν 100 ή και 250 ευρώ μετά από πάχυνση στην εσωτερική αγορά. Οι έλεγχοι χαλαροί (ειδικά για σφαγή) γιατί τα εμπορεύματα, συμπεριλαμβανομένων των ζώων, εντός ΕΕ διακινούνται ελεύθερα όπως επιβάλλουν οι κανόνες της παγκοσμιοποίησης.
Έτσι κατάφεραν να «φυτέψουν» την πανώλη σε 76 στάβλους, σε 22 νομούς και σε 11 Περιφέρειες μέχρι στιγμής (5/8/24). Οι κτηνοτρόφοι αγόρασαν τα ζώα με «κρατικά πιστοποιητικά υγείας» και το ίδιο κράτος έρχεται τώρα, διαψεύδοντας τον εαυτό του, να σφάξει όχι μόνο τα αγορασμένα άρρωστα ζώα αλλά και τα υγιή ζώα των κτηνοτρόφων και συνεχίζει τον εμπαιγμό τάζοντας αποζημιώσεις που δε φτάνουν να αντικαταστήσουν ούτε το 25% του κοπαδιού τους.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος με τη σφαγή όλου του κοπαδιού, ακόμα και με ένα κρούσμα, μοιάζει περισσότερο με εκρίζωση των προβάτων παρά με εκρίζωση της πανώλης. Είναι ένα αναποτελεσματικό πρωτόκολλο που έρχεται από παλιά όταν η κτηνιατρική επιστήμη δεν διέθετε τα όπλα που διαθέτει σήμερα. Είναι μια «λύση» που εκθέτει τον κτηνιατρικό κλάδο και κάνει τους κτηνιάτρους υποχείριο ολίγιστων, πανικόβλητων πολιτικών.
Η σφαγή ολόκληρου του κοπαδιού πρέπει να είναι η τελευταία λύση αφού εξαντληθούν όλα τα υπόλοιπα μέσα: Εμβολιασμοί, rapid test, συνεχείς αιματολογικοί έλεγχοι, αυστηρή επιτήρηση και καραντίνα. Τέτοιο πρωτόκολλο, όμως, η κυβέρνηση είναι ανίκανη να εφαρμόσει αφού ήδη έχει κατεδαφίσει όλα εκείνα τα μέσα με τα οποία θα μπορούσε να το υλοποιήσει.
Πάνω από όλα, όμως, δεν έχει την πολιτική βούληση. Γιατί η πολιτική βούλησή της είναι ευθυγραμμισμένη με αυτήν των Βρυξελλών. Γιατί, αν είχε την πολιτική βούληση θα υπήρχαν προγράμματα γενετικής βελτίωσης και άρα σημαντικά λιγότερες ανάγκες εισαγωγών. Γιατί οι Βρυξέλλες αποφασίζουν και η κυβέρνηση υλοποιεί την αχρήστευση βοσκοτόπων και παραγωγικής γης με φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα. Γιατί η ενοχοποίηση των ζώων για εκπομπές μεθανίου είναι γενική γραμμή της παγκοσμιοποίησης.
Η εκρίζωση της ελληνικής κτηνοτροφίας έχει αρχίσει προ πολλού. Μόνο την τελευταία 15ετία το ζωϊκό κεφάλαιο έχει μειωθεί πάνω από 25%. Τώρα, με αφορμή την πανώλη, δρομολογείται το τελειωτικό κτύπημα.
* Ο αρθρογράφος Ανδρέας Κλαυδιανός είναι κτηνίατρος
ellinikiantistasi.gr