Πολλοί απόρησαν για την απότομη μεταστροφή της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για τις μάσκες. Κάποιοι υπονόησαν κακόβουλα πως τα επιστημονικά της πορίσματα υποτάσσονται σε πολιτικές και οικονομικές σκοπιμότητες, συνδέοντας τη μεταστροφή με πολύ συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα, που συνδέονται με τους κυβερνητικούς τίτλους.
Αλλά ο επικεφαλής της Επιτροπής, Σωτήρης Τσιόδρας, έβαλε χτες τα πράγματα στη θέση τους, απαντώντας με επιστημονικά επιχειρήματα σε όλες τις σχετικές απορίες.
Ας αρχίσουμε την απομαγνητοφώνηση, με ορισμένα δικά μας σχόλια για την καλύτερη αποκωδικοποίηση.
Σχετικά με τα μέτρα προστασίας και τη χρήση μάσκας. Ίσως να σας φαίνεται παράλογο ότι τώρα τοποθετηθήκαμε έτσι, ενώ πριν λίγες βδομάδες αλλιώς, όμως πρέπει να ακούσετε όλα τα δεδομένα που τώρα στηρίζουν τη χρήση της μάσκας ενώ τότε όχι.
Κάποιοι βιάστηκαν να κρίνουν χωρίς να έχουν υπόψη τους όλα τα δεδομένα, τώρα όμως θα δοθούν όλες οι απαντήσεις.
Τότε ήμασταν σε ένα καθοριστικό για την πορεία της επιδημίας λοκ-ντάουν (όπως μου είχε πει ο αγαπητός μου καθηγητής Μπαμπινιώτης μας είχε επιβληθεί ένα απαγορευτικό).
Το μόνο που μάθαμε μέχρι στιγμής είναι ότι συμπαθεί τον Μπαμπινιώτη.
Η τότε πορεία της επιδημίας είχε συζητηθεί από την επιτροπή που δε συνέστησε τη γενικευμένη χρήση μάσκας, που εκτίμησε τους κινδύνους από τη χρήση της. Το απαγορευτικό τότε ήταν αρκετό για εκείνη τη φάση της επιδημίας.
Η επιτροπή συνεκτίμηση τους κινδύνους από τη χρήση μάσκας, δε μας εξηγεί όμως τι είναι αυτό που αναιρεί την αρχική εκτίμηση και τους σχετικούς κινδύνους.
Τώρα οι συνθήκες γίνονται σιγά-σιγά άλλες, είναι μια εξελισσόμενη κατάσταση, η κοινωνία θα ανοίξει. τα μέτρα της φυσικής απόστασης θα διατηρηθούν, αλλά δεν μπορούν πάντοτε να τηρηθούν.
Αν ο Τσιόδρας ήταν μαρξιστής -όπως τον φαντάστηκαν σχεδόν κάποιοι…- αντί για εξελισσόμενη κατάσταση, θα έλεγε “προτσές”. Το βασικό όμως είναι ότι δε μας εξηγεί πραγματικά τι αλλάζει με την άρση του απαγορευτικού και καθιστά σκόπιμη ή απαραίτητη τη χρήση μάσκας. Η κοινωνία ανοίγει, αλλά δεν είχε κλείσει ποτέ ολοκληρωτικά. Υπήρχε συνωστισμός σε χώρους δουλειάς και ΜΜΜ, αλλά οι μάσκες δεν ήταν αρκετές ούτε καν για τους υγειονομικούς που τις ζητούσαν απεγνωσμένα. Μήπως όμως πάρουμε απάντηση στη συνέχεια;
Πρέπει να κάνουμε ό,τι παραπάνω μπορούμε για κάποιους τομείς της κοινωνίας. Η χρήση της μάσκας έρχεται ως συμπληρωματικό μέτρο. όχι για να μην κολλήσουμε, αλλά για να μη μεταδώσουμε τον ιό, όταν έχουμε ελαφρά ή και καθόλου συμπτώματα.Οι πρόσφατες οδηγίες του ΠΟΥ και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και πρόληψης νοσημάτων, υποστηρίζουν την στρατηγική μας, αλλά όπως και τότε μας έδιναν το δικαίωμα να τοποθετηθούμε ενάντια.
Ο ΠΟΥ είχε πάρει εξ αρχής διαφορετική θέση. Τότε δεν τον επικαλούνταν κανείς ή επικαλούνταν το δικαίωμα στη διαφωνία. Τώρα όμως επιστρατεύεται ως ένα επιπλέον επιχείρημα.
Πιστέψτε με, είναι δύσκολο να υπάρξει ομοφωνία σε τέτοια θέματα, αλλά τα ενδεχόμενα οφέλη, από μια ισχυρή σύσταση η υποχρέωση για χρήση της μάσκας, αυτή την περίοδο που ανοίγουμε περιορισμένα και σταδιακά περισσότερο και ιδιαίτερα όταν υπάρχει υψηλός συγχρωτισμός, ένα σημαντικό επιπλέον μέτρο, πιο σημαντικό από το να μη χρησιμοποιούμε καθόλου τις μάσκες.
Ομοφωνία δεν υπάρχει, ούτε και επιχειρήματα βέβαια, καλούμαστε όμως να πιστέψουμε την Επιτροπή, και την επιστημονική αυθεντία, ακόμα και αν δεν έχουν διατυπώσει κανένα απολύτως επιχείρημα.
Και αν κάποιος εξακολουθεί να μην καταλαβαίνει, ίσως τον πείσει η ποιητική φράση με την οποία κλείνει το θέμα ο κ. Τσιόδρας.
Είναι ο χορός της αβεβαιότητας με την πρακτική λογική.
Και προσθέτουμε εμείς: ήτανε νύχτα και τώρα είναι πρωί…
Για να συνοψίσουμε. Το μοναδικό επιχείρημα είναι ότι η χρήση μάσκας δεν ήταν απαραίτητη όσο ίσχυε το απαγορευτικό, καθίσταται όμως σκόπιμη ή απαραίτητη τώρα για συγκεκριμένους χώρους (ΜΜΜ, Σούπερ Μάρκετ κτλ) στους οποίους υπήρχε ούτως η άλλως συγχρωτισμός, ενίοτε και συνωστισμός. Στα ΜΜΜ μάλιστα τα δρομολόγια ήταν αδικαιολόγητα αραιά, επιτείνοντας τον συνωστισμό.
Κανείς δε θα βρει σε όσα είπε ο Τσιόδρας ποια δεδομένα άλλαξαν τελικά, υπαγορεύοντας και την μεταστροφή της επιτροπής. Αυτό μπορεί να το καταλάβει κανείς καλύτερα αν διαβάσει πχ ένα άρθρο από τον χτεσινό Ριζοσπάστη, που το παραθέτουμε, χωρίς να χρειάζεται να προσθέσουμε κάτι άλλο.
Για το «καλό της κοινωνίας»…
Η έναρξη της παραγωγής χειρουργικών μασκών από επιχειρηματικό όμιλο στη Λάρισα, που διαφήμισε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, παρουσιάζεται ως μια «ιστορία επιχειρηματικού δαιμονίου, αποφασιστικότητας, συνεργιών και εθνικής συνείδησης». Στην ιστορία αυτή εμπλέκονται ο πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων – Βιομηχανιών και πρόεδρος του ομίλου «Animus» (ιδιωτική Υγεία) και ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου και ιδιοκτήτης της βιομηχανίας πλαστικών «Lariplast».
Σύμφωνα με τους ίδιους, κατάφεραν να εξασφαλίσουν μηχανολογικό εξοπλισμό από την Κίνα και, με τη συμβολή του κράτους σε ό,τι αφορά τους εκτελωνισμούς και την ταχύτητα έκδοσης των απαραίτητων αδειών, θα παράγουν στο εξής 300.000 χειρουργικές μάσκες καθημερινά και 9.000.000 σε μηνιαία βάση. Όπως λένε οι δύο επιχειρηματίες, «μπήκαμε σε αυτή τη διαδικασία γιατί ξέρουμε πως είναι ένα προϊόν που έχουν ανάγκη τα ελληνικά νοσοκομεία και η ελληνική κοινωνία. Παρότι θα υπάρξει κέρδος, το ρίσκο μιας τέτοιας επένδυσης ήταν αρκετά μεγάλο υπό τις παρούσες συνθήκες, αποκλειστικά με ίδιους πόρους, χωρίς καμία κρατική ενίσχυση».
* * *
Η πραγματικότητα είναι όμως ότι το κεφάλαιο νοιάζεται για τις «ανάγκες της κοινωνίας» μόνο στο βαθμό που αυτές του αποφέρουν κέρδος. Αυτό είναι το κίνητρο κάθε επένδυσης και για τον ίδιο ακριβώς λόγο μπαίνουν λουκέτα σε επιχειρήσεις οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τομείς που συνδέονται άμεσα με την κάλυψη αναγκών της κοινωνίας αλλά για διάφορους λόγους παύουν να είναι κερδοφόρες. Αυτό το ξέρουν καλά η κυβέρνηση και οι επιχειρηματίες που ανέλαβαν την παραπάνω πρωτοβουλία, σε μια περίοδο που οξύνεται παγκόσμια ο ανταγωνισμός για τις προμήθειες υγειονομικού υλικού και σε πολλές χώρες συζητιέται η λειτουργία τέτοιων επιχειρήσεων ακόμα και απευθείας από το κράτος, προκειμένου να καλυφθούν οι έκτακτες ανάγκες.
Στην προκειμένη περίπτωση μάλιστα, και επειδή μιλάμε για μια επιχείρηση της ιδιωτικής Υγείας, ο όμιλος που εμπλέκεται σ’ αυτό το νέο επενδυτικό εγχείρημα έχει άμεση γνώση για το πώς οι λαϊκές ανάγκες γίνονται πηγή κέρδους. Με τη γνωστή κατάσταση στο δημόσιο σύστημα Υγείας, χιλιάδες είναι αυτοί που οδηγούνται στις ιδιωτικές μονάδες, όπου πληρώνουν διόλου ευκαταφρόνητα ποσά, ή συνάπτουν πανάκριβα ασφαλιστικά συμβόλαια για να έχουν πρόσβαση στο αυτονόητο δικαίωμα στην υγεία. Χαρακτηριστικά, οι εισηγμένοι στο Χρηματιστήριο επιχειρηματικοί όμιλοι της Υγείας φιγουράρουν μετά το 2016 στις 161 επιχειρήσεις με τη μεγαλύτερη κερδοφορία.
* * *
Η πόλη της Λάρισας είναι κυριολεκτικά περικυκλωμένη από μεγάλες ιδιωτικές δομές Υγείας, την ίδια στιγμή που τα δύο δημόσια νοσοκομεία μαραζώνουν. Σ’ αυτές τις επιχειρήσεις, με το «πράσινο φως» των κυβερνήσεων, οι συνθήκες δουλειάς είναι αφόρητες. Είναι χαρακτηριστικό ότι η συνολική μείωση του μισθολογικού «κόστους» στον κλάδο αγγίζει το 40% από το 2011. Ειδικά στον όμιλο «Animus», δεκάδες εργαζόμενοι τον τελευταίο μήνα δουλεύουν εκ περιτροπής, με βάση τις ΠΝΠ της κυβέρνησης για τον κορονοϊό, και πληρώνονται περίπου τον μισό μισθό από αυτόν που έπαιρναν προηγουμένως.
Επίσης, μόνο τους τελευταίους δύο μήνες, η κυβέρνηση έδωσε «δώρα» ύψους 30 εκατ. ευρώ στους επιχειρηματικούς ομίλους της Υγείας από τα λεφτά των ασφαλισμένων. Απαντώντας στα «παράπονα» των κλινικαρχών ότι μετά από τόσα χρόνια κερδοφορίας έχουν τώρα… «τεράστιες ζημιές» λόγω κορονοϊού, η κυβέρνηση, αντί να προχωρήσει εν μέσω πανδημίας σε πραγματική επίταξη, διπλασίασε την αποζημίωση που δίνει ο ΕΟΠΥΥ για κάθε ιδιωτικό κρεβάτι ΜΕΘ, από τα 800 στα 1.600 ευρώ ημερησίως!
Ο έτερος μέτοχος στην παραγωγή μασκών, η «Lariplast», κατάφερε την τελευταία οκταετία της κρίσης να αυξήσει πάνω από 80% τον κύκλο εργασιών της, από τα 12 εκατ. ευρώ του 2010 στα 18,8 εκατ. ευρώ το 2017, διαθέτοντας προϊόντα της σε 20 χώρες παγκοσμίως. Από το 2011 λειτουργεί παραγωγική μονάδα στη βόρεια Γαλλία και συνολικά οι πωλήσεις του ομίλου σε Γαλλία και Ελλάδα ανήλθαν το 2018 σε 30 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, για το 2019 υπήρξε η πρόβλεψη ότι τα μεγέθη του ομίλου θα φτάσουν τα 50 εκατ., από 29 εκατ. το 2018, λόγω της ενοποίησης με τη νέα εταιρεία που έχει αποκτήσει στις ΗΠΑ.
* * *
Να λοιπόν πού βρέθηκαν τα λεφτά για την επένδυση με τις μάσκες. Αυτά που οι δύο επιχειρηματίες βαφτίζουν «ίδια κεφάλαια» δεν βγαίνει από τις τσέπες τους είναι πλούτος που παρήγαγαν οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις τους όπως αλλωστε συμβαίνει και σε κάθε καπιταλιστική επιχείρηση. Και, βέβαια, τα κέρδη τους δεν θα αυγάτιζαν αν δεν υπήρχε η πολύμορφη στήριξη του κράτους, με το σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής του.
Επιτέλους, ως εδώ! Χορτάσαμε όλες αυτές τις μέρες της πανδημίας από «φιλάνθρωπους» επιχειρηματίες, που είτε κάνουν δωρεές και χορηγίες είτε παρουσιάζουν ως «προσφορά στο κοινωνικό σύνολο» τις επενδύσεις τους για το κέρδος. Τα «δώρα» τους στάζουν φτώχεια και εκμετάλλευση, που μεγαλώνει ακόμα περισσότερο στο φόντο της επερχόμενης κρίσης. Γι’ αυτό οι λαϊκές εργατικές διεκδικήγσεις δεν μπαίνουν στην καραντίνα, δεν περιμένουν, δεν σιωπούν. Με το σύνθημα «πληρώσαμε πολλά, δεν θα πληρώσουμε ξανά!», οι εργαζόμενοι με αγωνιστικούς σταθμούς τη σημερινή μέρα δράσης και κυρίως την απεργία της Πρωτομαγιάς, ανοίγουμε το βήμα για την οργάνωση της εργατικής – λαϊκής αντεπίθεσης το επόμενο διάστημα.
Γ. Π.