Το απόγευμα της Τρίτης 28 Φεβρουαρίου η επιβατική αμαξοστοιχία Intercity 62 αναχωρεί, όπως ήταν προγραμματισμένο, στις 19:22 για να εκτελέσει το δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, με συνολικά 352 επιβαίνοντες. Για περίπου 20 χλμ. και σχεδόν 12 λεπτά, το τρένο κινείται σε κάθοδο, στην ίδια γραμμή με την εμπορευματική αμαξοστοιχία υπ’ αριθμόν 63503 με δύο άτομα προσωπικό. Στις 23:21, τα δύο τρένα, συγκρούονται μετωπικά στα Τέμπη, και τα πρώτα βαγόνια, τυλίγονται στις φλόγες.
Της Κωνσταντίνας Χαϊνά
Μόλις μία ημέρα πριν από την «μαύρη» επέτειο του μεγαλύτερου σιδηροδρομικού δυστυχήματος που έχει σημειωθεί στην Ελλάδα, που κόστισε την ζωή 57 ανθρώπων, κατά κύριο λόγο, νέων, σοβαρά ερωτήματα παραμένουν ακόμη αναπάντητα. Στο τελικό πόρισμα «καταπέλτη» της επιτροπής Διερεύνησης Ανεξάρτητων Πραγματογνωμόνων Οικογενειών (ΕΔΑΠΟ) που θα παραδοθεί ηλεκτρονικά σήμερα (27/02) στον εφέτη-ανακριτή, καταγράφονται τα εγκληματικά κενά ασφαλείας του σιδηροδρόμου, τα ανθρώπινα λάθη και οι παραλείψεις που οδήγησαν στην τραγωδία των Τεμπών.
Μεταξύ άλλων συγκλονιστικών συμπερασμάτων, για τον τρόπο που λειτουργούσε – και συνεχίζει να λειτουργεί – ο ελληνικός σιδηρόδρομος, η ΕΔΑΠΟ σημείωσε ότι η μοιραία σύγκρουση των δύο αμαξοστοιχιών δεν θα είχε συμβεί, στην περίπτωση που λειτουργούσε η φωτοσήμανση. Αυτό και μόνο, ήταν αρκετό. Χαρακτήρισε μάλιστα «αδιανόητο» ότι και οι τέσσερις μηχανοδηγοί θα έβλεπαν ότι το φανάρι από πράσινο γίνεται κόκκινο, θα το αγνοούσαν και θα άφηναν το τρένο να περάσει.
Οι οικογένειες των 57 θυμάτων δεν έχουν προλάβει να τους τιμήσουν, καθώς ακόμη βασανίζονται για την δικαίωσή τους. Ένα από τα βασικότερα ερωτήματα, μέχρι και σήμερα, παραμένει αναπάντητο. Δεν έχει διευκρινιστεί η καύσιμη ύλη, η οποία προκάλεσε την αρχική ανάφλεξη και συνέβαλε στην εξέλιξης της φωτιάς, η οποία, όπως αποκαλύφθηκε χθες κατά την συνέντευξη Τύπου για το δυστύχημα στα Τέμπη, κόστισε την ζωή σε τουλάχιστον 5 επιβάτες.
«Το σημαντικό είναι ότι σίγουρα δεν είναι αδιάφορο το ζήτημα της φωτιάς, όπως αναφερόταν αρχικά από ορισμένους, χωρίς να υπάρχει ωστόσο μία συγκεκριμένη και σαφής θεωρία που να στηρίζεται αυτή η τοποθέτηση. Σε δεύτερο χρόνο, την πρώτη θεωρία, έκανε η Hellenic Train, μέσω ενός εγγράφου που έστειλε στον εφέτη-ανακρτική στις 28 Μαρτίου, όπου λέει την γνώμη της για την φωτιά και την τεράστια ανάφλεξη, και πιστεύει πως το έλαιο σιλικόνης στους μετασχηματιστές, ευθύνεται για την τεράστια ανάφλεξη. Αυτή την θεωρία, υιοθέτησε αργότερα και η Πυροσβεστική, καθώς και οι διορισμένοι πραγματογνώμονες» ανέφερε σχετικά ο κ. Κώστας Λακαφώσης, μηχανολόγος-αεροναυπηγός μηχανικός και πραγματογνώμονας ατυχημάτων στον Real fm 97,8, στον Κωνσταντίνο Λαβίθη και στην Στεφανία Κασίμη.
Ωστόσο, όπως προσθέτει σχετικά ο κ. Λακαφώσης, το έλαιο σιλικόνης υπάρχει μέχρι και σήμερα στα τρένα που κυκλοφορούν στον ελληνικό σιδηρόδρομο. «Άρα αναρωτιόμαστε, εάν συμβεί κάτι στον δρόμο και εκτροχιαστεί το τρένο, και χτυπήσει σε μία τσιμεντένια γέφυρα, αυτά τα έλαια σιλικόνης θα δημιουργήσουν πάλι τεράστια ανάφλεξη και θα καούν οι άνθρωποι; Αυτό βέβαια, στην πραγματικότητα δεν ισχύει. Σίγουρα, αυτό που προκάλεσε την ανάφλεξη δεν είναι τα λάδια σιλικόνης, καθώς ποτέ κανένα τρένο δεν έχει πάρει φωτιά από κάτι τέτοιο, άρα είναι κάτι άλλο που πρέπει να ψάξουμε».
«Δεν θα είχαμε 57 θύματα χωρίς την φωτιά»
Με μεγάλη καθυστέρηση, 29 ημέρες μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα, έγινε δειγματοληψία στον χώρο φύλαξης των βαγονιών, καθώς και στον χώρο της σύγκρουσης των μοιραίων αμαξοστοιχιών. Η διαμόρφωση του χώρου, με την απόσυρση χωμάτινων όγκων και η αντικατάσταση με νέα υλικά, από την μία πλευρά, βοήθησε στο να υπάρχει χώμα όπως ήταν την ημέρα της σύγκρουσης.
Από τα σημεία, πάρθηκαν δείγματα και εντοπίστηκε, μεταξύ άλλων, το ξυλόλιο. Ένας χημικός διαλύτης, πολύ φθηνός, αλλά με αντίστοιχες ιδιότητες αυτές της βενζίνης. «Είναι ένας από τους τρεις που χρησιμοποιείται συχνά στην νοθεία καυσίμων. Πρόκειται για μία εύφλεκτη χημική ουσία, που βρέθηκε σε 7 διαφορετικά σημεία. Συγκεκριμένα, σε 3 σημεία στο χώμα, και σε 4 σημεία των ηλεκτρομηχανών που είχαν μεταφερθεί ήδη στο Κουλούρι Λάρισας. Αυτά βέβαια, είναι εκτιμήσεις και θεωρίες, αλλά δεν μπορούν να αμφισβητηθούν ως ευρήματα. Πρέπει κάποιος, να καταφέρει να απαντήσει, γιατί εντοπίστηκαν σε αυτά τα σημεία στο έδαφος» εξηγεί, ο κ. Λακαφώσης και προσθέτει πως χημικά εγκαύματα στα ρούχα τους είχαν και κάποιοι πυροσβέστες, το οποίο αποτελεί «ένδειξη ότι υπήρξαν επικίνδυνα χημικά, τα οποία πρέπει να βρεθούν τι ακριβώς ήταν».
Στην συνέντευξη Τύπου, ο κ. Λακαφώσης τόνισε πως «το τελικό πόρισμα έχει μικρές διαφοροποιήσεις στην χαρτογράφηση των βαγονιών, δηλαδή σε ποιο σημείο της αμαξοστοιχίας βρισκόταν το κάθε θύμα, προκειμένου να καταλάβουμε απόλυτα τι συνέβη στον καθένα. Δεν έχασαν την ζωή τους όλοι, από τις ίδιες αιτίες» και αποκάλυψε πως τουλάχιστον 5 άτομα έχασαν την ζωή τους από φωτιά, κι όχι από την σύγκρουση», ενώ στον Real Fm ανέφερε πως ίσως είχαμε 50 ή 47 θύματα χωρίς την φωτιά, σύμφωνα με εκτιμήσεις.Πρόγραμμα Αναπαραγωγής Ήχου
Μία ημέρα πριν από την συμπλήρωση του ενός χρόνου από το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη, έχουν εκδοθεί αρκετά πορίσματα, ωστόσο δεν υπάρχει κανένα από τον αρμόδιο Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων, σύμφωνα με τους πραγματογνώμονες των οικογενειών.
«Στον χώρο αποφασίζει ο πρόεδρος της επιτροπής διερεύνησης. Ούτε ο περιφερειάρχης, ούτε η πρόεδρος της Δημοκρατίας» ειπώθηκε από μέλος της επιτροπής πραγματογνωμόνων οικογενειών.
Μέχρι σήμερα, σύμφωνα με την ΕΔΑΠΟ:
Ο ΟΣΕ έχει ανακοινώσει πόρισμα μίας σελίδας με σφάλμα στην ακολουθία των γεγονότων.
Η Hellenic Train έχει καταλήξει σε πόρισμα 20 σελίδων, στο οποίο δεν εντοπίζεται καμία ευθύνη της εταιρίας.
Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων έχει ανακοινώσει πόρισμα 23 σελίδων, στο οποίο αποδέχεται την ευθύνη του ΟΣΕ, αλλά εξετάζει μόνο το τυπικό σκέλος.
Από το υπουργείο Μεταφορών η μόνη ενέργεια ήταν ο διορισμός της τριμελούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων.
Η τριμελής επιτροπή κατέληξε σε πόρισμα 228 σελίδων, όπου αποδέχεται ευθύνη του ΟΣΕ, αλλά βασίζεται σε ελλιπή στοιχεία, όπως είπαν οι πραγματογνώμονες των οικογενειών.
Οι εμπειρογνώμονες της Εισαγγελίας κατέληξαν σε πόρισμα 258 σελίδων, το οποίο έχει σωστή ακολουθία κατά την ΕΔΑΠΟ.
Τα κενά ασφαλείας ένα χρόνο μετά την σιδηροδρομική τραγωδία
Φτάνοντας στο σήμερα, όπως φαίνεται, ο ελληνικός σιδηρόδρομος έχει την ίδια εικόνα, καθώς σύμφωνα με τον κ. Λακαφώση, σχεδόν τίποτα δεν έχει αλλάξει στα ζητήματα ασφαλείας. «Ο σημερινός υπουργός Μεταφορών θα έπρεπε να είναι λίγο ανήσυχος, γιατί δεν πάνε όλα καλά» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Συγκεκριμένα:
- Οι κανονισμοί ραδιοτηλεφωνίας εξακολουθούν να μην τηρούνται.
- Δεν έχει γίνει επικαιροποίηση του απαρχαιωμένου Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας (ΓΚΚ) και των λοιπών κανονισμών.
- Δεν υπάρχουν ελάχιστες απαιτήσεις λειτουργίας με σαφή κλιμάκωση λήψης επιπρόσθετων μέτρων, από το να τοποθετηθούν περισσότεροι σταθμάρχες έως του σημείου εφόσον απαιτηθεί να σταματήσει η κυκλοφορία του τρένου.
- Δε λαμβάνονται μέτρα (π.χ. βραδυπορίες) σε άμεση ανίδραση σε υποβάθμιση τεχνικών προσδιαγραφών λόγω βλάβης.
- Δεν υπάρχει καμία διαδικασία πραγματικού ελέγχου της εφαρμογής του ΓΚΚ και καμία αξιολόγηση της επίδοσης του προσωπικού σε κρίσιμες θέσεις για την ασφάλεια
